Kontakt ze sztuką malarską polega na recepcji zarówno treści, jak i formy dzieła. Od jakości formy zależy odbiór treści, ale ta treść bywa często tylko pretekstem do powiedzenia czegoś nie wprost.
Oglądając obrazy o tematyce pejzażu, martwej natury, portretu widzimy znaki zewnętrzne, które składają się na treść literacką i malarską. Przekaz wizualny oparty na mimetycznym traktowaniu tematu bywa zasłoną, zza której dochodzą do nas treści głębsze, mówiące na wiele sposobów o kondycji osoby artysty.
Mowa ukrytych szczegółów, aura kolorystyczna, emocjonalne wzruszenie lub oschłość oraz bogactwo innych składników obrazu, pozwalają dotknąć wewnętrznej rzeczywistości artysty, odgadnąć jego stan duchowy, domyśleć się wewnętrznych mechanizmów tworzenia. W przypadku abstrakcji można powiedzieć, że treść i forma to pierwiastki stapiające się ze sobą w jedno. Forma jest treścią, a treść jest formą.
Oczywiście mówimy o sztuce szczerej, odautorskiej, nie liczącej na komercyjny sukces i oklaski gawiedzi.
Nie każdy autor chce o sobie mówić, nie każdy też mówi szczerze. Mogą nas zmylić maniery, mody, nadmierna estetyzacja dzieła, nieszczerość artysty wobec samego siebie, zakładanie różnych masek, często będących częścią kreacji artystycznej.
Modelem idealnym szczerego twórcy jest dziecko bawiące się bez celu farbami, nieświadome tego co robi, ale czerpiące z tego satysfakcję, radość i ukojenie. Utożsamia się ze swoją pracą, ale nie stanowi ona dla niego wartości materialnej, rynkowej, bo nie jest celem samym w sobie, ale śladem i wspomnieniem zabawy. Potrafi ją porzucić dla innego zajęcia, nie zastanawiając się nad korzyściami jakie można z niej wyciągnąć.
Z tej prostolinijnej sztuki, jeżeli potraktujemy dziecięce wytwory jako sztukę, można dowiedzieć się o autorze więcej, niż z bezpośredniego z nim obcowania.
Kontakt ze szczerym dziełem, to znaczy z takim, które nie powstało z motywów pozaartystycznych, pozwala nawiązać szczególną więź z artystą, którego możemy nawet nie znać osobiście. Może pomóc odsłonić sekrety jego duszy, wewnętrzny świat jakiego czasem się wstydzimy, który ukrywamy, lub nawet go sobie nie uświadamiamy.
Malarstwo abstrakcyjne pozwala ominąć warstwę zewnętrznych kształtów natury, wprowadzając nas prosto śladami artysty do wnętrza jego świata.